
تراشه ها را میتوان به عنوان قلب تپنده تمام محصولات دیجیتال و به خصوص موبایلها دانست که اکثر اعمال انجام شده در این محصولات توسط آنها برنامهریزی و انجام میشود. اصلیترین عنصر استفاده شده در تمام موبایلها، تبلتها و … همین تراشههای کوچک و گرانقیمت هستند. برخی شرکتهای سازنده گوشیهای موبایل از تراشههایی که ساخت خودشان است در محصولاتشان استفاده میکنند و در بعضی دیگر از این شرکتها هم شاهد استفاده از تراشههایی با برندهای دیگر هستیم. عمده دلیل تفاوت در قیمت محصولات مختلف شرکتها هم همین تراشهها هستند که مرکز فرماندهی کل عملیات انجام شده در وسایل دیجیتال شما هستند و هرچه گرانقیمتتر و بروزتر باشند، عملکرد قویتر و سریعتری دارند و یکی از بهترین معیارها برای سنجش کیفیت و ارزش خرید گوشیها، مقایسه همین تراشههای استفاده شده در آنهاست. در این مطلب ابتدا نگاه کوتاهی به ساختار و عملکرد تراشهها خواهیم داشت. سپس انواع تراشه گوشی ها را بررسی خواهیم کرد و در آخر هم مقایسه عملکرد بهترین تراشههای سال ۲۰۲۱ را در یک جدول نشان خواهیم داد.
تراشه چیست؟
نام اصلی تراشه، سیستم بر روی یک تراشه (SoC) است که به طور خلاصه آن را تراشه مینامند. همانطور که از نامش هم پیداست، با یک سیستم کامل پردازشی طرف هستیم که بر روی یک تراشه مستقل قرار گرفته است.
این تراشهها مانند تراشههای پردازنده استفاده شده در کامپیوترها، تک بعدی نیستند و در تراشه گوشی پکیجی کامل از سیستمهای متفاوت مانند حافظه، مودمها، پردازندهها و … قرار دارد. ترکیب کردن چند جزء در یک تراشه و قرار گرفتن تمام آنها بر روی آن باعث صرفهجویی در مصرف انرژی توسط آنها میشود و در شارژدهی بیشتر دستگاهها مفید است.
همچنین با این نوع چینش، فضای کمتری اشغال میشود. در اصل تراشه گوشی به عنوان مغز موبایل عمل میکند و قسمتهای متفاوتی را در خود جای میهد. تمام دستورات و عملیاتهای موبایل از خاموش و روشن کردن تا پردازش سیستم عامل و برنامهها هم توسط این تراشههای چند نانومتری انجام میشوند. برای انجام این فعالیتها، تراشهها با قسمتهای دیگر سختافزاری موبایل مانند دوربین، نمایشگر و رم نیز در ارتباط هستند.
در لیست زیر تمام اجزای یک تراشه گوشی را میتوانید ببینید که در مقابل آنها کاربری و عملکردشان را نیز شرح دادهایم.
- پردازنده مرکزی (CPU): مغز تراشه است. پردازش کدهای دستوری سیستمعامل موبایل و برنامهها را به عهده دارد.
- پردازنده گرافیکی (GPU): وظایف مرتبط با گرافیک را انجام میدهد، مانند به نمایش گذاشتن رابط کاربری برنامهها و بازیها به صورت دو بعدی یا سه بعدی.
- پردازشگر سیگنال تصویری (ISP): دادههای دوربین موبایل را به فایلهای تصویری و ویدئویی تبدیل میکند.
- پردازشگر سیگنال دیجیتالی (DSP): فعالیتها و محسبات پیچیدهتری را نسبت به پردازنده مرکزی انجام میدهد. مانند تجزیه و تحلیل داده های حاصل از ژیروسکوپ و یا غیرفشرده کردن محتواهای صوتی.
- پردازشگر شبکه عصبی (NPU): بیشتر در گوشیهای رده بالا دیده میشود و برای سرعتدهی بیشتر به فعالیتهای هوش مصنوعی مانند تشخیص صدا و جداسازی سوژهها از هم در عکاسی از آن استفاده میشود.
- رمزگذار و رمزگشا ویدیویی: تبدیل فایلها و فرمتهای ویدیویی را با صرفهجویی در مصرف انرژی انجام میدهد.
- مودمها: سیگنالهای بیسیم را به دادههایی قابل پردازش برای موبایل تبدیل میکند که شامل 4G ،5G، وایفای و بلوتوث هستند.
نکته دیگر در رابطه با تراشه گوشی هم فناوری ساخت آنهاست. در این قسمت معمولاً دیدهاید که اعدادی با واحد نانومتر را در مقابل تراشهها مینویسند. این اعداد نشاندهنده ابعاد تراشه است و هرچقدر این اندازه کوچکتر باشد، سیمکشیهای داخلی مدارها هم کمتر است و در نتیجه انرژی کمتری هدر میرود و تراشه بهینهتر عمل میکند. در حال حاضر فناوری ساخت ۵ نانومتری کوچکترین و بهینهترین ابعاد در بین انواع تراشهها است.
انواع تراشه گوشی و شرکتهای تولیدکننده آنها
تراشه اختصاصی گوگل؛ تنسور
در ابتدا بهتر است به بررسی جدیدترین تراشه گوشی معرفی شده بپردازیم. گوگل برای سری جدید گوشیهای خود قصد دارد از تراشهای اختصاصی استفاده کند که تنسور نام دارد. تراشههای تنسور با هدف بهینهسازی امکانات هوش مصنوعی و پشتیبانی از امکانات ویژه در عکاسی، فیلمبرداری و تبدیل دو سویه و همزمان متن به گفتار تولید خواهند شد. گوگل معتقد است تراشههای دیگر شرکتها به خوبی با برنامههای هوش مصنوعی استفاده شده در موبایلهایش هماهنگی ندارند و از اهداف اصلی گوگل برای تغییر تراشه موبایلهایش را میتوان همین مسئله دانست.
طبق آخرین شایعات و جزیئات منتشر شده توسط منابع معتبر، تراشه گوگل تنسور نسخه ۹۸۵۵ از تراشههای اگزینوس سامسونگ خواهد بود و توسط این شرکت و طبق سفارش و طراحی گوگل تولید خواهد شد. اگزینوس ۹۸۵۵ از جمله تراشههای سامسونگ است که هیچگاه عرضه نشده بود، ولی به نظر میرسد سامسونگ همان مشخصات را در تراشه تنسور پیاده خواهد کرد و به طور اختصاصی برای شرکت گوگل آن را تولید خواهد کرد.
بنابراین اطلاعات، تراشه تنسور به احتمال زیاد عملکردی را در رده تراشههایی مانند اسنپدراگون ۸۸۸، ۸۸۸ پلاس و اگزینوس ۲۱۰۰ خواهد داشت و رقیب آنها خواهد بود. البته همانطور که گفته شد تمام این اطلاعات بر اساس گمانهزنیها و شایعات پیرامون این تراشه هستند و برای اطلاعات کاملتر و جزئیتر در رابطه با این تراشه باید چند ماهی را تا رونمایی رسمی از صبر کنیم.
تراشههای کوالکام؛ اسنپدراگونها
تراشههای اسنپدراگون که ساخت شرکت کوالکام هستند از سال ۲۰۰۷ کارشان را شروع کردهاند. تراشههای این شرکت امریکایی به مشخصات فنی قدرتمند و مودمهای LTE معروف هستند. از مهمترین دلایلی که باعث شهرت این تراشهها شده است، این است که در این تراشه ها از بسیاری حسگرهای متفاوت و پردازندههای مرکزی و گرافیکی سریع و روان استفاده میشود و تراشههای کوالکام در برابر رقبا همیشه عملکردی درخشان را داشتهاند و بسیار دیده شده است که انواع تراشههای این شرکت در صدر بنچمارکها قرار بگیرند.
از انواع مختلف تراشههای اسنپدراگون در اکثر موبایلهای اندرویدی استفاده میشود و در بررسی تاریخچه همکاریهای این شرکت، نام تمام شرکتهای سازنده موبایل از قبیل سامسونگ، گوگل، اوپو، وانپلاس، شیائومی، هواوی و الجی مشاهده میشود و در مدلهای متعددی از موبایلهای ساخت این شرکتها تراشههای اسنپدراگون وجود دارند.
تراشههای اسنپدراگون در پنج دسته یا گروه مجزا تولید میشوند که با کدهای ۲۰۰، ۴۰۰، ۶۰۰، ۷۰۰ و ۸۰۰ قابل شناسایی هستند. ترتیب نامگذاری این تراشهها کاملاً ارتباط مستقیمی با قدرت پردازش و سرعت آنها دارد.
سری ۲۰۰ برای گوشیهای اقتصادی و بسیار ارزان استفاده میشد و در حال حاضر سری ۸۰۰ برای پرچمداران گرانقیمت و پرچمدار استفاده میشوند. از جدیدترین موبایلهای معرفی شده با این تراشهها هم میتوان به گلکسی زد فولد و فلیپ ۳ اشاره کرد که از تراشه اسنپدراگون ۸۸۸ استفاده میکنند. البته نسخه ۸۸۸ پلاس هم معرفی شده است و باید منتظر عرضه موبایلهایی با این تراشه هم باشیم.
تراشه گوشی اختصاصی شرکت اپل
هیچ تردید نیست که اپل از بزرگترین شرکتهای فناوری قرن ۲۱ است و همیشه از پیشگامان این عرصه بوده است. اپل برای اولین بار در سال ۲۰۰۷ وارد عرصه موبایل هوشمند شد. از همان ابتدا، اپل از تراشههای مخصوص خود استفاده میکرد و اولین تراشه آنها APL0098 با فناوری ساخت ۹۰ نانومتری بود.
بعدها با پیشرفتهای بیشتر و رشد فناوری اپل تراشههای متعدد دیگری را برای محصولات خود استفاده کرد که باعث محبوبیت هرچه بیشتر این برند در میان مردم شد. این تراشهها به طور معمول با حرف A و یک عدد در کنار آن نامگذاری میشوند. اولین تراشه با این سیستم نامگذاری A4 بود که پردازنده مرکزی تک هستهای ۱ گیگاهرتزی با فناوری ساخت ۴۵ نانومتری داشت. از این تراشه در آیفون ۴ و ۴ اس استفاده شد. تراشه A14 Bionic هم آخرین عضو از این خانواده است که در نسل چهارم آیپد ایر و آیفونهای سری ۱۲ از آن استفاده شده است. این تراشه فناوری ساخت ۵ نانومتری دارد و از شش هسته برای پردازنده مرکزی آن استفاده شده است.
انواع تراشههای مدیاتک
شرکت مدیاتک در سال ۱۹۹۷ و با هدف ارائه فناوری ویژه برای گوشیهای هوشمند میانرده تاسیس شد. این شرکت چینی- تایوانی، تراشههایی با عملکرد قوی و سریع را با کمترین قیمت در اختیار تولیدکنندگان موبایل میگذارد و از بزرگترین تولیدکنندگان تراشه در جهان است. این تراشهها در موبایلهای میانرده و پرچمدار قابل مشاهده هستند. از جمله موبایلهای هوشمند با تراشه مدیاتک هم میتوان به گلکسی A32 5G، ردمی نوت ۹ تی اشاره کرد که در بازار کشور ما هم از موبایلهای محبوب هستند.
تراشههای مدیاتک با سریهای مختلفی نامگذاری میشوند که در اینجا آنها را بررسی خواهیم کرد.
سری هلیو A
از تراشههای این سری بیشتر در موبایلهای میانرده با دوربین و باتری قوی استفاده میشود که عمدتاً هم قیمت مناسبی دارند. تراشههای هیلو A میتوانند به طور کامل نیازهای شما را برطرف کنند و با استفادههای روزمره از موبایل خود هیچ مشکلی با این تراشهها نخواهید داشت.

سری هیلو P
در انواع تراشههای سری هلیو P، بیشتر تمرکز شرکت مدیاتک بر روی مصرف بهینه انرژی و شارژدهی بیشتر باتریها در همکاری با این تراشه بوده است. از این سری تراشهها بیشتر در موبایلهایی با ضخامت کم و مقرون به صرفه استفاده میشود.

سری هلیو X
تراشههای مدیاتک سری هیلو X را از بهترین تراشههای این شرکت میتوان دانست. این تراشههای پرچمدار عملکرد فوقالعاده بالایی را دارند و با ویژگیهای بسیار چشمگیر در رابطه با دوربین، نمایشگر و تجربه گیمینگ موبایلها را تجهیز میکنند.

سری هلیو G
این سری از تراشههای مدیاتک بیشتر برای موبایلهای گیمینگ مورد استفاده قرار میگیرند و این اطمینان را میدهند تا با وجود انواع تراشههای سری هلیو G در موبایلتان، کاملاً روان و بدون افت فریم تمام بازیها را اجرا کنید. علاوه بر این تراشههای هلیو G کیفیت تصویر و صدای خوبی را برای شما فراهم میکنند تا بهترین تجربه گیمینگ را با آنها داشته باشید.

تراشههای مدیاتک دایمنسیتی
این سری از تراشههای مدیاتک سرعت پردازش خوبی را دارند و هم در رده پرچمدارها و هم در میانردهها میتوانید آنها را ببینید. همچنین تراشههای دایمنسیتی از فناوری اینترنت نسل پنجم هم پشتیبانی میکنند که در آینده باید شاهد حضور بیشتر این تراشهها در موبایلها باشیم. اخرین مدل معرفی شده از این سری تراشهها، دایمنسیتی ۱۲۰۰ با معماری ۶ نانومتری است که با یک هسته ۳ گیگاهرتزی، سه هسته ۲.۶ گیگاهرتزی و چهار هسته کم مصرف ۲ گیگاهرتزی به مصاف دیگر رقبا خواهد رفت.
تراشه گوشی سامسونگ؛ اگزینوس
از دیگر تراشههایی که ممکن است نامش به گوشتان خورده باشد، اگزینوس است. این تراشهها توسط خود شرکت سامسونگ تولید میشوند و در انواع گوشیهای هوشمند این شرکت از اقتصادیها تا پرچمدارها دیده میشوند. تراشههای اگزینوس هم در ردهبندیهای مختلفی تولید میشوند که به آنها اشارهای خواهیم داشت.
تراشههای سری ۷ را که به پایان رسیدهاند، بیشتر برای میانردههای سامسونگ استفاده میشدند و در ابتدا با دو هسته شروع به کار کردند و در نسخههای جدیدتر مدلهای هشت هستهای سری ۷ موجود شد که از معماری ۱۴ نانومتری بهره میبردند.
سری دیگر این تراشهها با کد سری ۸ شناخته میشوند. در این سری از تراشهها سامسونگ از فناوریهای جدیدی استفاده کرد که از کیفیت 4K UHD برای صفحه نمایش موبایلها پشتیبانی میکنند. از این تراشهها بیشتر در موبایلهایی ردهبالا و بین میانردهها و پرچمدارها استفاده میشود تا نهایت سرعت را به آنها ارائه دهد.
سامسونگ سری ۹ را هم برای تراشههای اگزینوس خود تدارک دیده است تا بتواند از آنها در پرچمدارهای خود استفاده کند. این سری از تراشههای اگزینوس به طور اختصاصی برای عملکرد کاملاً روان و بینقص پرچمدارهای این غول کرهای ساخته میشوند و همیشه از جدیدترین و بهینهترین پردازندههای گرافیکی و مرکزی در آنها استفاده میشود.
آخرین تراشه معرفی شده توسط سامسونگ هم اگزینوس ۲۱۰۰ است که سامسونگ برای رقابت با تراشههای ۵ نانومتری موجود در بازار آن را معرفی کرده است و از آن در مدلهای مختلف گلکسی اس ۲۱ استفاده کرده است.
انواع تراشههای کایرین؛ محصولات HiSilicon
اگر موبایلتان متعلق به برند هواوی یا آنر باشد، قطعاً نام تراشههای کایرین را شنیدهاید و به خوبی با آنها آشنایی دارید. این تراشهها که از آنها در محصولات شرکت هواوی و آنر استفاده میشود، توسط شرکت HiSilicon ساخته میشود که متعلق به هواوی است.
تراشههای کایرین انواع متعددی دارند و با وجود زیرمجموعههای فراوان در هر کدام از سریهای این تراشهها، با تنوع بسیار زیادی روبهرو هستیم. در ساخت تراشههای کایرین بیشتر تمرکز بر روی عملکرد سریع و کیفیت بالا صفحه نمایش است و در عین حال پایین نگه داشتن قیمت از اصول این شرکت چینی است.
کایرین سری ۶۰۰ از تراشههایی است که در گوشیهای اقتصادی و نسبتاً ارزان و ضعیف این دو شرکت میتوانید داشته باشید و فقط در استفاده رومزه میتوانند شما را تامین کنند. یک پله بالاتر از سری ۶۰۰، سری ۷۰۰ حضور دارد که در گوشیهای میانرده و بالارده از انواع مدلهای این تراشه استفاده میشود و در اجرا همزمان چند برنامه و حتی گیمینگ هم میتوانند مناسب باشند. البته سری ۶۰۰ و ۷۰۰ را HiSilicon بازنشسته کرده است و تولید آنها متوقف شده است.
کایرین سری ۸۰۰، دومین سری قدتمند بین انواع تراشههای کایرین است و در موبایلهایی با عملکردی شبیه به قاتل پرچمدارها استفاده از این تراشهها را شاهد هستیم. پادشاه تراشههای کایرین هم سری ۹ است که در پرچمدارهای جدید این دو شرکت چینی از مدلهای مختلف آن استفاده میشود. تراشههای سری ۹ همگی از پردازندههای مرکزی و گرافیکی با عملکرد بسیار عالی بهره میبرند و علاوه بر آنها در کایرین ۹۰۰۰، پشتیبانی از فناوری 5G هم تعبیه شده است و با فناوری ساخت ۵ نانومتری در رده بهترینها قرار میگیرد.
تراشههای یونیساک
علاوه بر شرکتهای نامآشنایی که معرفی شدند، یک شرکت دیگر هم در این عرصه رقابت میکند. این شرکت همان یونیساک یا اسپردتروم سابق است که اصلیتی چینی دارد.
بیشتر تراشههای گوشی تولید این شرکت برای گوشیهای سطح پایین و ارزانقیمت هستند. در کارنامه این شرکت همکاری با شرکت اینتل را هم میتوانید مشاهده کنید که این مورد از نقاط تاثیرگذار در تاریخچه این شرکت بوده است و در نتیجه این همکاری یونیساک تراشههای بهتری را توانسته روانه بازار کند. البته دو سالی میشود که این همکاری به پایان رسیده است و اینتل به علت تحریمها و مجادلات امریکا و چین به این همکاری خاتمه داده است.
تراشههای یونیساک را بر روی گوشیهایی مانند زدتیای، نوکیا و لنوو میتوانید داشته باشید. از مهمترین تراشههای معرفی شده توسط این شرکت هم T7520 است که عنوان اولین تراشه گوشی مجهز به فناوری 5G با لیتوگرافی EUV و ۶ نانومتری را یدک میکشد. تراشههای یونیساک با فناوری 5G به اسم Tanggula و در چهار رده مجزا که با کدهای ۶، ۷، ۸ و ۹ مشخص میشوند، قابل شناسایی هستند.
سری ۶ را میتوان برای گوشیهای ارزان و ساده در نظر گرفت، پس از آن، تراشههای سری ۷ هستند که عملکرد روان و سریعتری را دارند، سری ۸ را هم میتوان به نوعی تراشههایی برای موبایلهای میانرده و بالاتر در نظر داشت. در آخر هم تراشههای سری ۹ حاضر هستند که به گفته خود شرکت محصولاتی در لبه تکنولوژی خواهند بود و از پرچمداران این شرکت برای مقابله با دیگر رقبا خواهند بود. البته در حال حاضر سری ۶ و ۷ موجود هستند و هنوز خبری از تراشههای سری ۸ و ۹ نیست.
در مطلب بالا سعی کردیم انواع تراشه گوشیهای هوشمند را برای شما معرفی کنیم. اما یک نکته باقی میماند، کدام تراشه بهترین است؟ در تصویر زیر رنکینگ جدیدترین تراشههای سال ۲۰۲۱ را میتوانید مشاهده کنید.